در اردیبهشت سال 92 میزگردی با موضوع «بررسی وضعیت صنعت طراحی و توسعه وب در ایران» توسط نشریه وب در مجتمع فنی تهران برگزار شد. دکتر حامد بیدی نیز به همراه چند طراح و برنامه‌نویس وب به این میزگرد شرکت داشت و مباحث خوبی طی این جلسه سه ساعته مطرح گردید. گزارش این میزگرد در شماره 153 نشریه در خردادماه 1392 منتشر شد و هم اکنون فایل PDF متن این گزارش از طریق این لینک قابل دانلود است. متن منتشر شده این میزگرد در این صفحه بازنشر می گردد:

حبیبی: در ابتدا کمی در مورد تاریخچه طراحی وب صحبت کنیم. آغاز پیدایش هنر یا صنعت طراحی وب به چه زمانی برمیگردد؟

رجاور: اول باید در مورد تاریخچه اینترنت صحبت کنیم. اینترنت در سال 1968 و در وزارت دفاع آمریکا به وجود آمد و هدف اولیه آن، ایجاد ارتباط بین چند دانشجو برای تبادل دادهها بود. به مرور و با پیشرفت پروتکل اولیه اینترنت، در سال 1971 یا 1972 بود که قیمت PCها کاهش پیدا کرد و این دستگاهها به منازل مردم راه یافتند. همزمان اینترنت در اختیار شرکتهای بزرگ قرار گرفت و به ابزاری برای ارتباط آنها با یکدیگر تبدیل شد. پس از مدتی هم بحث سرویسهای اینترنتی مطرح شد (مثل سرویسهای ایمیل و BBS) و این سرویسها در اختیار کاربران قرار گرفتند. در این مقطع بود که نیاز به بستری برای رد و بدل کردن ساده دادهها و سهولت دسترسی به محتوا احساس میشد. بر این اساس آقای Tim Berners-Lee در سال 1989 طرح راه اندازی وب را مطرح کرد.

تقی زاد: تازه بعد از ارائه این www دوستداشتنی بود که استارت مبحث طراحی وب زده شد. مسأله اصلی این بود که محتوا باید به شکلی راحت و ساده به کاربر ارائه میشد تا بتواند بدون دردسر با آن ارتباط برقرار کرده و کار کند. اولین بحث در طراحی وب، ارائه مدرن رسانههای سنتی مثل روزنامه و مجله و کاتالوگ بود. اما ذات وب متفاوت بود و این رسانه جدید، ویژگیهایی داشت که در رسانههای سنتی وجود نداشت. شما باید یک روال غیرخطی را برای کاربر وب در نظر میگرفتید زیرا کاربر وب مانند خواننده روزنامه نبود که یک صفحه را از ابتدا تا انتها بخواند. همین ماهیت متفاوت، سرمنشاء گسترش و توسعه مبحث طراحی وب بود. البته اوج این توسعه، شاید ده سال بعد از پیدایش وب بود و زمانی که سایتهای مشابه با محتوای یکسان زیاد شد. در این زمان بود که رقابت بر شهاب حبیبی مجری میزگرد و عضو تحریریه وب مهدی علیمردانی دبیر تحریریه وب مهندس محمد تقیزاد بدریان مدرس CIW و مدیر عامل شرکت آرینپردازش دکتر حامد بیدی طراح و گرافیست وب جواد پادیاب عضو تحریریه وب مهدی حسنی طراح و گرافیست وب بابک رجاور برنامهنویس و مدرس وب بابک رجاور برنامهنویس و مدرس وب بررسی وضعیت صنعت طراحی و توسعه وب در ایران1392خرداد 153 شماره 82 سر جذب مخاطب، مدیران سایتها را به افزایش کیفیت ظاهری و سهولت کاربری سایت خود ترغیب کرد. حبیبی: پیدایش سایتمپها هم از همین جا بود که شروع شد؟ بیدی: سایتمپ یک پیشینه فرهنگی دارد و به نظم و نظام سلسلهمراتبی ادبیات انگلیسی برمیگردد که در آن ترتیب اولویت مراتب در نگارش مشخص می ً شود و مثال تیترها دارای سطحبندی مخصوص به خود هستند. تگهای HTML هم که برای افزایش وضوح و خوانایی محتوا ایجاد شدهاند، برگرفته از همین فرهنگ هستند. شما میبینید که تگهای هدرها و >ul< و >li< همگی برگرفته از همــان ساختار سلسله مراتبی تیترها و لیستها در ادبیان انگلیسی است. سایتمپهایی را هم که شما به آن اشاره کردید، با هدف دستهبندی و ایجاد ترتیب در محتوا، به مبحث طراحی وب وارد شد. مفهوم کلیدی در این میان، بیشک همان لینک است که در رسانههای سنتی وجود نداشته و در وب, وظیفه ایجاد ارتباط بین صفحات مختلف را برعهده دارد. حسنی:به نظر من نقطه عطف مبحث طراحی وب، زمانی بود که وب به یک پدیده همگانی تبدیل شد و به زندگی روزمره مردم وارد شد. تقیزاد: به نکتــه خوبی اشاره کردید، اجازه بدهید توضیح کوتاهی در خصوص همگانی شدن وب بدهم. به طور کلی، آموزش کامپیوتر را میتوان به دو بخش عمده تقسیم کرد: دوره قبل از همگانی شدن اینترنت و دوره بعد از آن. در دوران قبل از اینترنت، مردم از کامپیوتر به عنوان یک وسیله High Tech استفاده میکردند و به دنبال آموزش اصول و مفاهیم پایه آن بودند؛ ولی پس از ارائه و همگانی شدن اینترنت و ارائه سرویسهای سودمندی مثل پرداختهای الکترونیکی، مردم با هدف یادگیری نحوه استفاده از این سرویسها به سراغ کامپیوتر میرفتند و دیگر نیازی به شناخت هارددیسک و CPU و مادربرد نداشتند؛ بلکه کافی بود دکمه پاور سیستم را بزنند و روی آیکن مرورگر خود کلیک کنند تا کاری که به دنبال آن بودند انجام شود. من اعتقاد دارم نوعی مدار تشدید بین تجارت الکترونیک و طراحی وب ایجاد شد و این دو، به مرور موجب گسترش یکدیگر شدند و کار به امروز رسید که طراحیهای ما حتی با پنج سال پیش هم متفاوت است. علیمردانی: نقش عرضه سیستم عامل ویندوز 95 را که یک سیستم عامل مبتنی بر گرافیک بود در پیشرفت طراحی وب چطور ارزیابی میکنید؟ تقیزاد: ً قطعا این نسخه از ویندوز به پیشرفت وب کمک کرد ولی اعتقاد دارم این سیستم عامل نبود که باعث شد کاربران به سمت کامپیوتر بروند بلکه وب آنها را ً به استفاده از کامپیوتر تشویق و ترغیب کرد. با این حال قطعا سیستم عامل و وب، خدمات متقابلی به یکدیگر داشتهاند. بیدی: دو کارکرد اصلی در اینترنت وجود دارد: یکی اینترنت و وب به عنوان یک رسانه و دیگری به عنوان اپلیکیشن. کارکرد رسانهای وب به حوزههای اطالعرسانی و تبلیغاتی اشاره دارد و منظور از کارکرد اپلیکیشنی آن هم سرویسهای وبی است که به آن اشاره شد. تصور میکنم در فاز اول پیشرفت اینترنت، کارکرد اپلیکیشنی آن بیشتر مشهود بود؛ مردم شاید به اطالعات اینترنت کاری نداشتند ولی برای کار با ایمیل از آن استفاده میکردند. همین سرویسهای وب باعث شد مخاطب آن زیاد شود و جایی که مخاطب هست، رسانه هم هست. بنابراین کم کم رویکرد رسانهای اینترنت هم تقویت شد تا به امروز که میبینیم اتکای اصلی بزرگترین رسانههای دنیا، روی وبسایتشان است. تقیزاد: من برعکس آقای دکتر بیدی تصور میکنم در دوره اول اینترنت، بیشتر بحث رسانه بودن آن برای ما مطرح بود، نه وجه اپلیکیشنی آن. چون در سالهای اول ارائه وب، خبری از زبانهای برنامهنویسی اختصاصی برای وب نبود و تنها HTML وجود داشت. در دوره اول، اینترنت یک موضوع تازه بود و مردم با این دید به سمت آن میآمدند که من تلویزیون را دارم که در آن باید اخبار را سر ساعت 9 گوش کنم ولی در اینترنت میتوانم هر زمان ً باب شد و که دوست داشتم به سراغ اخبار بروم. سرویسهای اینترنتی بعدا مورد توجه قرار گرفت تا االن به سرویسهایی مانند کلود رسیدهایم. رجاور: مسأله این است که این سرویسها از قبل هم وجود داشتند )مثل ایمیل در BBSها( و وب توانست 83 153 شماره 1392خرداد سر و شکل بهتری به آنها بدهد و سهولت استفاده آنها را افزایش دهد. حبیبی: در مورد تاریخچه و وضعیت وب ایران صحبت کنیم. ما در حوزه طراحی وب در مقایسه با دنیا چه جایگاهی داریم؟ تقیزاد: ً طراحی وب در ایران خصوصا در بدو پیدایش، تا حدود زیادی تحت تأثیر محدودیت پهنای باند موجود در کشورمان قرار گرفت و نتوانست پیشرفت کند. درواقع دو مسأله را میتوان در عدم پیشرفت صنعت طراحی وب ایران دخیل دانست: یکی همین محدودیت پهنای باند است. من یادم میآید که اگر در آن سالهای ابتدایی میخواستیم سایتی را برای شرکتی طراحی کنیم و مشتری میخواست که یک ویدئوی فلش را در سایتش قرار دهیم، تنمان میلرزید که بارگذاری این سایت چگونه خواهد بود و آیا روی کامپیوتر بازدیدکنندگان بدون دردسر باز خواهد شد یا نه. مشکل دیگر در طراحی وب ایران آن است که ما چیزی به نام اصول طراحی وب را به کارآموزان خودمان آموزش نمیدهیم. شما کالسهای طراحی وب زیاد میبینید ولی اینها همه آموزش اپلیکیشن هستند و در هیچکدام، اصول طراحی وب آموزش داده نمیشود. متأسفانه بخش عظیمی از طراحان ما، طراحان متکی به CMS هستند. کم نیستند طراحانی که با استفاده از فایرباگ، تمام آیتمهای صفحه مورد نظر را کپی میکنند و بعد هم با استفاده از جومال، به اصطالح سایت خود را طراحی میکنند. وقتی هم از آنها میخواهید تغییر کوچکی در ساختار سایت بدهند، نمیتوانند زیرا فقط سایتی که از قبل ساخته شده بوده را کپی کردهاند و اصول طراحی سایت را نمیدانند. اینها مشکالت ما در وب هستند و به همین دلیل من اعتقاد دارم ما وبسایت اصولی و حرفهای نداریم و یکی از معدود سایتهای ایرانی که از نظر فنی خیلی خوب است و اصول را رعایت کرده، دیجیکاال است. شما سایت فالن خبرگزاری رسمی داخلی را میبینید که از سال 79 تا به حال هیچ تغییری نکرده است در حالی که CNN در طول همین مدت، حداقل شش هفت بار ساختار کلی سایت خود را بهروز کرده است. به نظر من مشکل اصلی در ایران این است که وب ما به صورت جرقهای شروع شده و بیشتر طراحان، کار را به شکل تجربی و با الگو قرار دادن سایتهای مختلف یاد گرفتهاند و آموزش اصولی ندیدهاند. پادیاب: با توجه به دغدغههایی که اشاره کردید آیا الزم است مرجعی مثل یک NGO برای تدوین اصول و روشهای طراحی وب ایرانی تأسیس شود تا این خالء را پر کند؟ رجاور: طــراحــی وب هم مانند بسیاری از فناوریهای وارداتی به کشور ما، روند طبیعی و اصولی را طی نکرد و فرهنگ آن به همراه خود ابزار، وارد کشور نشد. این بود که هر کس بر پایه مشاهدات و تجربیات خود، این علم را یاد گرفت و به کار مشغول شد. در پاسخ به پرسش شما باید بگویم ً که اتفاقا نیازی به تأسیس یک مرکز جداگانه نیست و ما باید خودمان را به جامعه جهانی نزدیک کنیم. مشکل ما ارتباط با فرهنگهای دیگر و ضعف در زبان انگلیسی است که همین مسأله مانع ارتباط ما با علم روز جهان شده است. بنابراین نیازی به تأسیس NGO نیست؛ کمااینکه در کشورهای دیگر هم چنین نهادهایی تأسیس نشده و طراحان، خود را با علم روز جهان هماهنگ کردهاند. مسأله دیگر، عالقه و نیاز جامعه است. وقتی شما به پراید راضی هستید، طبیعی است که کارخانه سایپا برای شما پراید تولید میکند ولی اگر پراید را نخرید، این کارخانه هم به فکر ارتقای محصوالت خود میافتد. در مورد وب هم میبینیم که کاربران ایرانی، هیچ تمایلی به سایتهای قویتر از خود نشان نمیدهند و به همان سایتهای معمولی و دارای امکانات ابتدایی راضی هستند. پادیاب: فرهنگسازی در این زمینه به عهده کیست؟ طراحان باید سلیقه مردم را باال ببرند یا این وظیفه صاحبان سایتهاست که برای ساخت یک سایت قوی سرمایهگذاری کنند ؟ حسنی: عــالوه بر طراح و صاحب سایت، بخشی از این فرهنگسازی نیز به عهده دولت است. شما در مورد پرداخت وجه قبوض آب و برق توسط عابر بانکها و اینترنت هم میدیدید که مردم در ابتدا به این سیستمها اعتماد نداشتند ولی بعد از اینکه بانکها دیگر از دریافت وجه قبوض خودداری کردند، مردم به استفاده از این ابزارهای جدید روی آوردند. در مورد طراحی وب هم دولت میتواند با حمایت از کسانی که با قدرت در این زمینه وارد میشوند و اعتمادسازی در شاخههایی مانند تجارت الکترونیک، امکان انجام کارهای بزرگ را در وب ایران فراهم کند. رجاور: البته در زمینه زیبایی شناسی و گرافیک، قطعا این به سلیقه طراح و هنر او برمیگردد ولی در مباحث کالن مثل امنیت و ابعاد فنی، در کشوری که همه ً چیزش دولتی است، مسلما دولت میتواند نقش مهمی در فراهم شدن بسترهای الزم برای پیشرفت مقوله طراحی وب فراهم کند. اعتقاد دارم دولت در زمینه تعیین نقشه راه و برنامهریزیهای کالن میتواند و باید نقشآفرینی کند. بیدی: وقتی از حمایت دولت صحبت میشود برخی فکر میکنند دولت باید چند نفر کارمند استخدام کند تا کار طراحی وب را گسترش دهند در حالی که دولت میتواند به دو شیوه از طراحی وب حمایت کند. یکی مسأله رسانه ملی است که به طراحی وب خیلی اجحاف کرده است. در تلویزیون هر وقت در مورد اینترنت صحبت میشود، به عنوان یک پدیده منفی و مخرب به آن میپردازند در حالی که میتوان در این رسانه پرمخاطب، به جنبههای مثبت وب هم پرداخت. حمــایت دیگر دولت میتواند کمک به پژوهش در حوزه طراحی وب باشد که این کار میتواند در پارک ً های علم و فناوری انجام شود. مثال میتوان در این پارکها، اقداماتی را برای پارسیسازی برخی اصول طراحی وب انجام داد. به عنوان مثالتگهایh2 ،h1 وh3 فونتها و اندازههای پیشفرضی دارند که ممکن است به درد وب پارسی نخورد. یکی از مشکالت ما همین فونت است که البته استفاده از همین فونتهای موجود را هم مدیون مایکروسافت هستیم. بنابراین در مورد طراحی فونت و تعریف برخی اصول بنیادین طراحی وب میتوانیم با تحقیق و پژوهش، راهحلهایی را برای مشکالت خاص خودمان در طراحی وب پیدا کنیم. بیشک یکی از این مشکالت هم نگارش از راست به چپ ما در مقابل نگارش از چپ به راست غربیها است که استفاده از بسیاری از اصول پذیرفته شده در طراحی وب را برای ما با مشکل مواجه میکند. علیمردانی: االن چنیــن مراکـزی که کار پژوهشی در مورد طراحی وب انجام دهند وجود ندارد؟ بیدی: یک مرکزی به نام پژوهشگاه فضای مجازی وجود دارد که با بودجه محدودی که دارد، از پایاننامههای پژوهشی در حوزه وب حمــایت میکند ولی وقتی فهرست پایاننامههای این مرکز را نگاه می ً کردم، تماما در مورد مسائل تکنیکی و زیرساختهای اینترنت بود و حتی یک پژوهش هم در ارتباط با طراحی وب وجود نداشت. رجاور: در مورد نقش دولت در افزایش کیفیت طراحی وب، وقتی من به عنوان طراح از کار بیکیفیتی که انجام میدهم راضیام و شمای مشتری هم مشکلی با کیفیت کار ندارید، طبیعی است که دولت نمیتواند وارد شود و اعمال نظر کند. تصور میکنم باید خود طراحان و فعاالن IT به دنبال افزایش نظارتها و ارتقای سطح کیفی کارها باشند چون با سیستم دستوری و نظارت دولتی به جایی نمیرسیم. پادیاب: شاید باید کارشناسانIT با تخصصهای مختلف و در حوزهای متفاوت )مثل برنامهنویسی، طراحی و...(،توسط مرجعی مثل همین نشریه وب به دور هم جمع شوند تا استانداردهایی را برای ارتقای سطح کیفی طراحی وب تعیین کنند. تقیزاد: فکــر میکنم چنین مرکزی در هیچ کجای دنیا وجود ندارد و نمیتوانیم قالب مشخصی را برای طراحی وب تعریف کنیم؛ چون طراحی وب یک جنبه بصری دارد. شما کار را میبینید و میپسندید یا نمیپسندید. پس من نمیتوانم آن را در یک قالب محدود کنم. برای همین است که در اصولی که برای طراحی ذکر میشود، تناقضهای وحشتناکی مشاهده میکنیم. مسأله دیگر، سرعت دگرگونی مباحث علمی است. من در کالسها، درسی را که این ترم میگویم در ترم بعد عوض میشود. چند وقت پیش یک مقالهای به دست من رسید که به طور کلی من را به هم ریخت. من تا به حال به دانشجویان خودم میگفتم که نباید از اسکرول افقی استفاده کرد ولی در این مقاله جدید آمده بود که به زودی، اسکرول افقی جایگزین اسکرول عمودی میشود. میبینید که به یکباره کل سیستم تغییر میکند. برای همین است که میگویم قانونی که امروز میگذاریم، فردا تغییر میکند و نمیتوانیم این قوانین را در یک کنسرسیوم ببریم تا به تصویب برسد چون هنوز قوانین قبلی تصویب نشده، قوانین و روشهای جدید عرضه میشود و روز از نو و روزی از نو. ضعف شدید وب ایران بیش از هر کسی تقصیر ما طراحان است که خوراک خوب به مخاطب ندادهایم. ما نیامدهایم به مردم، وب خوب را معرفی کنیم تا سلیقه آنها به درستی شکل بگیرد. مردم میتوانند وب خوب را از بد تشخیص دهند؛ همانطور که بستهبندی یا رستوران خوب را از بد تشخیص میدهند. حسنی ً : االن در دنیا کامال پذیرفته شده که طراح به عنوان متخصص کار و 85 153 شماره 1392خرداد کسی که تجربه و دید دارد، باید مشتری را راهنمایی کند. باید به او کمک کند که مخاطب سایت خود را بشناسد و ظاهر و محتوای سایت را بر اساس نیاز این مخاطب طرحریزی کند. درواقع این طراح است که باید احساس وظیفه کند و به ساخته شدن یک وبسایت موفق و کارآمد کمک کند. پادیاب: آیا این طراح است که باید احساس وظیفه کند یا جامعه مدرسین طراحی؟ میخواهم بدانم که مدرسین ما در کنار تعلیم، چقدر به فکر تربیت دانشجویان خود هستند و به آنها میآموزند که اصول حرفهای را در کار خود رعایت کنند و خود را به حفظ کیفیت استاندارد ملزم بدانند؟ تقیزاد: ببینید CIW مرجع اصلی طراحی وب است که در آن تأکید شده که اصول کار طراحی سایت باید به تـرتیب از Conceptualization تا Product ،Analysis ،Visualization و Revolution انجام شود و شما ً دانشجویان باید این پنج فاز را به طور کامل اجرا کنید. در کالسها معموال به من میگویند که خیلیها 150 هزار تومان میگیرند و بدون رعایت این اصول، سایت طراحی میکنند. من در جواب می ً گویم اتفاقا بگذارید این افراد کار کنند چون آنها جادهصافکنهای طراحان حرفهای هستند. من االن مدتهاست که هیچ سایتی را از ابتدا استارت نکردهام؛ چون مشتری به من می ً گوید من قبال سایت داشتهام ولی آن را نمیخواهم و یک سایت جدید میخواهم. این یعنی این مشتری، حاال تمام نیازهای خود را متوجه شده و فهمیده که سایت قبلی پاسخگوی این نیازها نیست. بنابراین الزم نیست من از ابتدا، هدف از در اخیار داشتن سایت و مزایای آن را برای او تشریح کنم. من به عنوان یک معلم همیشه دو نکته را به دانشجویانم متذکر میشوم. اول اینکه اگر نتوانستید مشتری را مجاب کنید که چارچوبهای یک کار باکیفیت را بپذیرد و او روی مواردی اصرار داشت که در نهایت به کاهش کیفیت سایت منجر میشد، کار را قبول نکنید چون این کار ضعیف، بخشی از کارنامه و شناسنامه شما خواهد شد. دوم اینکه بعد از امضای قرارداد، آن را کنار بگذارید دیگر به قیمت و شرایط آن فکر نکنید و تمام تالش خود را به کار بگیرید که یک کار قوی و ماندگار خلق کنید. حبیبی: آیا کسی کهDesigner ً است، برای موفقیت در کارش الزاما باید Developer هم باشد؟ آیا نباید این شاخهها به طور کامل از هم جدا باشند؟ تقیزاد:درCIW این رشته ً ها کامال از هم تفکیک شدهاند و به صورت سه )Web Security و Web Developer ،Web Designer( جداگانه مدرک عرضه میشوند و تأکید شده که الزم نیست طراح چیزی از توسعه بداند و برعکس. ما هم در مجتمع فنی تهران ابتدا گفتیم که فقط سرفصلهای طراحی را آموزش میدهیم. اتفاقی که افتاد این بود که کسانی که برای شرکت در دورهها میآمدند میگفتند وقتی برای کار به شرکتها مراجعه میکنیم، میگویند به طراح وبی نیاز دارند که PHP و .Net و Flash و.. را بداند. این بود که ما مجبور شدیم کالسی به نام Dynamic Website را به دوره اضافه کنیم که در آن PHP و .Net هم تدریس میشود تا نیاز استخدامی این دانشجویان رفع شود. حسنی: شاید در گذشته کهCSS و HTML تا این حد رشد نکرده بود و بحث SEO به صورت امروزی مطرح نبود، شاید یک نفر میتوانست کار Design و Develop سایت را خودش به تنهایی انجام دهد ولی االن از بعد روانشناسی، رنگشناسی، تبلیغات و...، کار به قدری پیچیده شده که یک نفر نمیتواند در هر دو شاخه متخصص باشد. االن برای موفقیت یک سایت به یک تیم طراحی وب نیاز است که هر یک از آنها، از جنبه تخصصی خود به پیشبرد اهداف سایت کمک کنند. متأسفانه تعداد کسانی که با این دید آموزش میبینند و به ارزش کار تیمی پی بردهاند بسیار کم است و خیلیها تصور میکنند با یادگیری بخشی از هر کدام از این دانشها میتوانند به یک طراح جامع و کامل تبدیل شوند. حبیبی: به نظر میرسد در کلیه رشتههای وابسته به کامپیوتر، سه مشکل بزرگ وجود دارد. یکی اینکه ما هیچوقت تخصصمحور پیش نمیرویم و کارفرما آگهی میدهد که به گرافیستی نیاز داریم که به3D Max ،Corel، Maya ،Photoshop و.. مسلط باشد که در عمل شدنی نیست. یکی نبود کپیرایت که در تمام ابعاد به ما ضرر میزند و دیگر آنکه به اهمیت کار تیمی پی نبردهایم. پادیاب: شیوههای نوین طراحی وب تا چه حد در طراحی وب ما جدی گرفته میشود؟ تقیزاد: یکی از این شیوههای نوین، بحثWeb 2.0 است که اگرچه در دنیای سالهاست که مطرح شده، ولی ما هنوز به آن وارد نشدهایم. االن در دنیا سایتهای مبتنی بر Web 2.0 وجود دارند شما به عنوان کاربر، در تولید محتوای آنها مشارکت میکنید. مسأله دیگر که باز هم به آموزش برمیگردد، ضعف در آموزش متدولوژی طراحی وب است. شما در بیشتر آموزشگاهها میبینید که تنها ابزار را آموزش میدهند و هیچ اثری از متدولوژی نیست. بیدی: من از خودم میپرسم که من در این چند سال که در حیطه وب فعالیت میکنم، چند مقاله در مورد آموزش متدولوژی و اصول طراحی وب نوشتهام؟ قبول کنیم که مردم ما در زمینه زبان انگلیسی ضعف دارند؛ بنابراین به منابع ارزشمند و بهروز، دسترسی ندارند. میخواهم خودمان را به عنوان فعاالن این حوزه محکوم کنم که شاید ما هم آن تالش الزم برای راهنمایی عالقهمندان و نشان داده راه و روش صحیح به آنان را انجام ندادهایم. جدای از کاری که دولت یا صدا و سیما میتوانند انجام دهند، خود ما هم در تولید محتوای مفید و اثرگذار به زبان پارسی کوتاهی کردهایم. حبیبی: به عنوان آخرین پرسش، فکر میکنید برای کمک به بهبود وضعیت وب ایران چه میتوان کرد؟ رجاور: چندی پیش در همایشی شرکت کرده بودم که یک کارشناس هندی هم حضور داشت. این فرد اظهار میکرد که شما ایرانیها به طرز عجیبی تالش میکنید همهچیز را بومی کنید. فردوسی را که مال خودتان است کاری به کارش ندارید ولی دانش کامپیوتر را که اصل آن از جای دیگری است میخواهید بومی کنید. اعتقاد داشت بهتراست به جای این کار، زبان انگلیسی خود را تقویت کنید تا با علم روز دنیا آشنا شوید و مثل یک جزیره جدا افتاده و بیخبر از دانش روز نباشید. تقیزاد: ً کامال موافقم. به نظر من بومیسازی، بدترین کاری است که در زمینه وب میتوانیم انجام دهیم. چون ما در وب، سایتی را طراحی میکنیم که قرار است در مقابل دید همه دنیا گذاشته شود؛ پس نمیتوانیم بگوییم که چه کسی ببیند و چه کسی نبیند. درواقع نمیشود خودمان با دست خودمان، بخشی از مخاطبان احتمالیمان را حذف کنیم. شاید بشود پارسیسازی کرد ولی بومیسازی خیر. بیدی: ما قبل از اینکه بخواهیم به درست یا غلط بودن بومیسازی فکر کنیم، کارهای زیادی است که باید انجام دهیم. از جمله اینکه فونتهای پارسی مخصوص وب را بسازیم. ما سایتهای دولتی و خصوصی بزرگی داریم که پول خوبی از تبلیغات به دست میآورند ولی هیچ کدام تا به حال تالشی برای طراحی یک وب فونت پارسی انجام ندادهاند. رجاور: در زمینه فونتهای وب کارهای خوبی انجام شده ولی اطالعرسانی در این زمینه صورت نگرفته است. حبیبی: امیدوارم در نشریه وب بتوانیم با کمک کارشناسان و عالقهمندان به طراحی وب، اقدامات مثبتی را در جهت رفع بخشی از مشکالت موجود در این صنعت انجام دهیم. از کلیه دوستان برای شرکت در این میزگرد متشکرم.